Rękoczyny w sporze o Sienkiewicza
W 1903 roku niechętny modernistom “Kurier Teatralny” rozpisał ankietę o ocenie utworów dramatycznych “młodzieży pesymistyczno-zmysłowej” — a chodziło głównie o popularnego wtedy Stanisława Przybyszewskiego. Odpowiedział m.in. Henryk Sienkiewicz słynnym już swoim listem o “rui i porubstwie”. Tak rozpętała się głośna (i właściwie tląca się i do dzisiaj!) awantura o Sienkiewicza, którego od razu zaatakowali wtedy, z najróżniejszych pozycji, m.in. Stanisław Brzozowski i Wacław Nałkowski.
W obronie autora Trylogii stanął publicysta “Kuriera Warszawskiego”, Władysław Rabski, którego felieton — jak pisze Roman Taborski — “wywołał całą polemiczną lawinę”. Odpowiadali m.in. Brzozowski, Nałkowski, redaktor “Głosu” Jan Władysław Dawid. Przybyszewski napisał wprost do Sienkiewicza, czy się z Rabskim zgadza. Sienkiewicz nie odpowiedział. Dalsza polemika antysienkiewiczowska — o której zresztą na pewno jeszcze coś się na blogu znajdzie — publikowana była w dużej części właśnie w “Głosie” Dawida.
Roman Taborski, Życie literackie młodopolskiej Warszawy:
Reakcją Rabskiego na stanowisko “Głosu” wobec jego felietonów było… spoliczkowanie Dawida dnia 15 kwietnia w jednej z kawiarni przy Krakowskim Przedmieściu. Ten swoisty argument dyskusyjny wywołał dalsze reperkusje prasowe. W “Kurierze Porannym” ukazał się Protest przeciwko postępowaniu Rabskiego, podpisany przez dwunastu pisarzy, m.in. przez Wacława Nałkowskiego, Stanisława Brzozowskiego, Stanisława Przybyszewskiego i Jana Stena, natomiast Rabski zamieścił w “Kurierze Warszawskim” zatytułowany W obronie własnej. W liście tym, pełnym obelg pod adresem Brzozowskiego, Nałkowskiego i Przybyszewskiego, spoliczkowanie Dawida uzasadniał koniecznością obrony swego honoru […].
Szczególnie zaś wzruszył mnie — donosił z dumą Rabski — jeden z najznakomitszych historyków naszych, który w redakcji “Kuriera” wprost oświadczył: “Nie dziwię się wcale temu, co się stało, dziwię się tylko, że Rabski własnoręcznie taką operację wykonał”. Skłoniłem głowę i odpowiedziałem: “Miałem rękawiczkę”.
Przeciwko temu osobliwemu wystąpieniu zaprotestowali w “Głosie”: Dawid, Nałkowski, Grzegorz Glass i Przybyszewski […].
04 III 2014 #Wladyslaw Rabski #Henryk Sienkiewicz #Jan Wladyslaw Dawid #Roman Taborski #Waclaw Nalkowski #Stanislaw Brzozowski #Stanislaw Przybyszewski